[euskarazko hitzak bila Nola Erran hiztegiaren barnean]

euskarazko hitzetan

cote

cote /kɔt/ nom féminin
a)
de valeur boursière burtsa balio kotizazio (MD)
de voiture d'occasion balio prezio
aux courses pario (BL) (pl.) apustu (MD)
la cote de Banjo est de 3 contre 1
Banjoren parioak, hiru bati
b)
 = popularité arrakasta fama ospe
avoir la cote familier
arrakasta izan fama/ospea izan
elle a la cote auprès du patron
nagusiak ontsa estimatzen du
la cote de confiance du premier ministre
lehen ministroaren konfiantza heina/maila
c)
pour classement (sailkatze) marka
de livre de bibliothèque (sailkatze) marka
cote d'alerte
de rivière (uholdeen) alerta hein (uholdeen) alerta maila
atteindre la cote d'alerte
 sujet:chômage, épidémie alerta heineraino/mailaraino heldu

coté

coté /kɔte/ cotée ( ptp ⇒ coter ) adjectif
 = apprécié
être très coté
estimatua izan besteek estimu handitan eduki besteek estimü handitan üken (ZU)
ce jeune médecin qui vient d'arriver est très coté
berriki etorria den mediku gazte hori estimu handia bildu du

côte

côte /kot/ nom féminin
a) (Anatomie)
saihets hezur sahets ezür (ZU)
côte à côte
bata bestearen ondoan elkarren ondoan soinez soin (g.er.)
nous dormions côte à côte
bata bestearen ondoan lo egiten genuen
les ruches ne doivent pas être côte à côte: on laisse un espace de trois pas entre elles
kofoinek ez dute behar soinez soin: batetik bestera hiru urratseko hutsarte bat uzten da
b) (Boucherie)
saiheski kosteleta (BL) txuleta (MD)
tout les jeudis, l'abattoir leur donne gracieusement des côtes de porc
hiltegiak ortzegunetan zerriki saiheskiak dohainik ematen dizkie
de bœuf idi saiheski (idi) txuleta (MD)
l'engouement pour la côte de bœuf revient
idi saiheskiak usaiako tira berriz biltzen ari du
c) de chou, tissu
tissu ildo
veste à côtes
jaka ildokatu
faire les poignets en côtes (Tricot)
eskumutur ildokatuak egin
d)
 = pente patar (ZU / BL) malda aldapa (MD)
il a dû s'arrêter dans la côte
patarrean gelditu behar izan du
e)
 = littoral itsasalde itsasbazter itsas hegi kosta kostalde
les côtes de France
Frantziako itsasbazterrak
la Côte (d'Azur)
Côte d'Azur
sur la côte, il fait plus frais
itsasaldean freskoago da
la route qui longe la côte
itsas hegitik doan bidea
la Côte basque
euskal kostaldea
la Côte d'Ivoire
Boli Kosta

côté

côté /kote/ nom masculin
a)
 = partie du corps saihets albo (MD)
être couché sur le côté
saiheska etzanik izatea saihetsaren gainean etzana izatea
à son côté
haren saihetsean haren ondoan haren aldean haren aldamenean (MD)
b)
de objet, route, feuille bazter hegi alde gainti (ZU) ertz (MD)
de chaque côté ou des deux côtés de la cheminée
supazterraren bi aldeetan
il a sauté de l'autre côté du ruisseau
errekaz/errekaren beste aldera jauzi egin du errekaz/errekaren beste aldera jauzi egin du errekaren beste gaintiala jauzi da (ZU)
de l'autre côté de la barricade ou de la barrière
hesiaz/hesiaren beste aldean
changer de côté (Tennis)
aldez aldatu
c)
de carré, rectangle, triangle alde (geom.)
un quadrilatère est un polygone qui a quatre côtés
laukia lau alde dituen poligonoa da
de l'angle droit d'un triangle rectangle alde kateto (MD) (geom.)
d)
 = aspect alde alderdi
le côté pratique
praktikotasunaren alderdia
les bons et les mauvais côtés
de qn, de qch alde/alderdi onak eta txarrak
il a un côté sympathique
badu alde maitagarri bat
prendre qch du bon côté
zerbait parte onera hartu zerbait alde honetik hartü (ZU)
par certains côtés
alderdi batzuetarik
(du) côté santé tout va bien
osagarriaren aldetik dena ongi doa
e)
 = parti, branche familiale alde parte
de mon côté
ene partetik
du côté paternel
aitaren aldetik
f)
direction alde alderdi
de ce côté-ci
alde honetan gainti hontan (ZU)
de ce côté-là
alde horretan gainti hortan (ZU)
de l'autre côté
beste aldean beste gaintian (ZU)
nous habitons du côté de la poste
postako aldean bizi gara
ils se dirigeaient du côté de l'église/du côté opposé
elizako aldera/kontrako aldera zihoazen
venir de tous côtés
alde guzietarik etorri gainti orotarik jin (ZU)
renseigne-toi de ton côté, je me renseignerai du mien
galdegin ezak hire aldetik, eginen diat enetik
voir de quel côté vient le vent
haizea zein aldetarik heldu den so egin
g)  = donnant sur
une chambre côté rue
karrikako aldera so den ganbera bat karrikako gaintialat den kanbera bat (ZU)
côté cour/jardin (Théâtre)
eskuin/ezker alde (publikoaren begitik)
à côté:
proximité saihetsean ondoan aldean kantüan (ZU) aldamenean (MD) alboan (MD)
 = pièce ou maison adjacente ondoan
 = en comparaison aldean altean (ZU)
elle est si différente à côté des autres filles que je connais
hain ezberdina da ezagutzen ditudan beste nesken aldean
Que suis-je à côté de lui?
Haren altean zer balio düt? (ZU)
l'hôtel est à côté
hotela ondoan da hotela kantüan da (ZU)
la maison (d')à côté
ondoko etxea
nos voisins d'à côté
gure ondoko auzoak
les bombes sont tombées à côté
bonbak ondoan erori dira
je suis tombé à côté
 = me suis trompé ez nintzen xuxen
elle a été très malade, ton rhume n'est rien à côté
biziki eri egona dun, hire marranta deus ez dun (haren eritasunaren) aldean
à côté de:
 = à proximité de -en ondoan
 = en comparaison de -en aldean
tu es passé juste à côté du château
gazteluaren ondo-ondotik iragan haiz
à côté de la cible
jomugaren ondoan jomugatik kanpo
il a répondu à côté de la question
ez dio galdeari ihardetsi
on passe à côté de beaucoup de choses en ne voyageant pas
gauza franko huts egiten du bidaiatzen ez duenak
on est passé à côté de la médaille d'or
doi-doitarik huts egin dugu urrezko medaila
leur maison est grande à côté de la nôtre
etxe handia dute gurearen aldean
il est paresseux, à côté de ça il aime son travail familier
alferra da, beste alde batetik maite du bere lana
aux côtés de:
à proximité de, avec -en ondoan
je vis pleurer le vieil homme assis à mes côtés
ene ondoan zegoen adineko gizona ikusi nuen negarrez
travailler, s'engager -en ondoan -ekin
nous avons ici aussi des personnes qui travaillent aux côtés de gens dans le besoin
hemen ere baditugu behartuen ondoan lanean ari direnak
de côté:
 = de biais – regarder, se tourner, faire un pas bazterka trebeska konerka (BL) konexka (ZU)
il me regardait de côté avec un rire mauvais, et sans rien dire il baissait la tête
bazterka so egiten zidan holako irri maltzur batekin, eta deus erran gabe burua apaltzen zuen
 = en réserve – mettre, garder baztertu baztertü (ZU) gorde
mettre de l'argent de côté
dirua baztertu
laisser qn/qch de côté
 = à l'écart norbait/zerbait bazter(rera) utzi